Balkums, plat, dialekt…
Hoe gè ut ok wil noeme, t praote en skreve van Balkums is iets wa mar vur wennig minse is weggelegd. En zelfs die minse zèn ’t nie altèd me mekare ins.
Kèkt mar us op t plaotje hierneffe. Op t ûrste oog niks spesjaols tog? ’t Spekliejd van Dun Blaouwun Beer, inne kir in ‘t 33 joarig bestaon buukske, de ander in ’t cdke Dubbelop. Mar wie bitter kekt ziet verskil tusse beij teksten. Zo stoan er acht woorden in die verskillend geskreve zèn.
En zelfs bè de Offiesjiele Proclamasie zèn ze t nie ins me mekare.
Zo staot er in ut uurste stukske al veul dezelfde woorden die verskillend geskreve zen.
Is ut nu joar of jaor? dè of dé? vastenaovund of vastenoavend?
Witte gullie nog wa goewd of fout is? Wellie nie mir. Wa te denke van un woordje zoals ‘helemaal’? Da kende skreve als ‘hillemôl’, ‘hillemòl’ of als ‘olling‘. Ging wonder da ut Balkums ant verdwijne is.
Zelfs ons geleerde zèn ‘t nie me mekare ins. Jannus dun Birreboer, Cor Swanenberg, Gerrit Frot, Cor van de Akker, Marc Vissers, Hans de Laot, enzovoorts skreve woorden olling (hillemôl) anders.
Zo zien wellie ‘plaat’ voorbijkomme as ‘ploat’ en als ‘plaot’, ‘praat’ als ‘praot’ en ‘proat’.
Hier hèn wellie geprobeerd ’t een bietje be mekare te brenge, en t uns vor ins en altèd duidelijk te krijge wa nou goewd geskreve is en wa nie. En ok um ’t plat Balkums nie verlore te laoten gaon.
En ’t skonste is, gullie kunt zelluf meepesant woorden toevoege ant buukske. Zo wor ’t allen maar bitter en grutser.
Da’s hendig es ge oew slager moe skreve, dan kunde em aachtermekare in ‘t Balkums schreve.
Di buukske is hillemôl hendig vur onze neije Opperbeer Diederik. Kan ie gelijk z’n plat praote us efkus ophaole wanne?
Helpte gullie ôk mi an un stukske Balkumse cultuur?
Skrijfregels?!?
Hier hen wèllie geprobeert wa regels vur ‘t schreve van Balkums neer te zette. Mar wèllie wete ut ôk nie goewd. Witte gè ‘t wel? Meel ons dan!
- De letter van de officiële spelling komt als eerst. Dus laat wordt laot en niet loat.
- Woorden met ‘tie’ op het eind wordt ‘ sie’: Proclamatie – Proklamasie